Άρθρο του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργου Χατζημάρκου για το περιοδικό “Δυναμική Πορεία στην Αυτοδιοίκηση”.

 

Από της συστάσεώς του ο Β΄ Βαθμός Αυτοδιοίκησης χαρακτηρίστηκε “μοχλός ανάπτυξης” της χώρας. Ένας θεσμός που θα μπορούσε να συμβάλει  στη διαμόρφωση της ταυτότητας κάθε Περιφέρειας, στη στήριξη της εργασίας, στην αντιμετώπιση της ανεργίας. Ένας θεσμός που θα μπορούσε να φέρει  την εξουσία, την Πολιτεία κοντά στον πολίτη, δίπλα στον πολίτη, για να αντιμετωπίσει πραγματικά τις καθημερινές ανάγκες και τα προβλήματα σε όλους τους τομείς.

Τα “εργαλεία” για την επίτευξη του στόχου, θα ήταν η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων, η οικονομική αυτοτέλεια και διαχείριση κοινοτικών πόρων.

Στα χρόνια που μεσολάβησαν, μέχρι σήμερα, σε αυτήν την εξαιρετικά δύσκολη και ιδιάζουσα κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, κοινωνικά και οικονομικά, ο απολογισμός της πορείας του θεσμού των Περιφερειών, δεν συνάδει με τις προσδοκίες που δημιούργησε. Οι Περιφέρειες εξελίχθηκαν, ως επί το πλείστον,  σε έναν βαρύ και δυσκίνητο γραφειοκρατικό μηχανισμό, χωρίς τόλμη και έμπνευση, έρμαιο παλαιοκομματικών νοοτροπιών και πρακτικών, ένα μηχανισμό που απλώς διαχειρίστηκε τα προβλήματα της κάθε περιοχής, χωρίς τη δυνατότητα της ουσιαστικής παρέμβασης και της χάραξης των πολιτικών που θα οδηγούσαν στην επίλυσή τους και, εν τέλει, στην ανάπτυξη και την πρόοδο.

Στην αφετηρία της πιο κρίσιμης πενταετίας, στην πιο δύσκολη περιφέρεια της χώρας, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όλα τα παραπάνω, επιβάλλεται να αλλάξουν.  Η προσεχής πενταετία είναι η μεταβατική περίοδος στην οποία αποφασίζεται, κρίνεται και καθορίζεται το μέλλον όχι μόνο του τόπου μας αλλά και της χώρας ολόκληρης. Είναι η περίοδος στην οποία θα κριθεί το κατά πόσο θα μπορέσουμε να εισάγουμε στη διακυβέρνηση αυτού του τόπου τα χαρακτηριστικά που θα του δώσουν την ελπίδα.

Για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται μια νέα πολιτική αντίληψη, μακριά από την εσωστρεφή περιχαράκωση που στοίχισε πολύ ακριβά στον τόπο.  Με τις αγωνίες και τις ανησυχίες των πολιτών εντονότερες παρά ποτέ, με τις αβεβαιότητες σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο περισσότερες από ποτέ, η ανάγκη για παραγωγή πολιτικής σε περιφερειακό επίπεδο είναι μεγαλύτερη από ποτέ.

Έφτασε λοιπόν αυτή η πολύ δύσκολη και ταυτόχρονα πολύ ενδιαφέρουσα περίοδος.
Η περίοδος των επιλογών. Απελευθερωμένοι από παθογένειες του παρελθόντος,  λαϊκισμό, ταμπού και προκαταλήψεις, είναι ώρα να προτείνουμε λύσεις ρεαλιστικές και υλοποιήσιμες στα προβλήματα.

Ανάπτυξη – Επενδύσεις

Η δική μας επιλογή και πρόταση που με ειλικρίνεια κατατέθηκε και επιβραβεύτηκε από τους πολίτες του Νοτίου Αιγαίου, είναι η στροφή στις επενδύσεις. Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της χώρας, προϋπόθεση επιβίωσης. Το Νότιο Αιγαίο, τα νησιά μας μπορούν να ηγηθούν όχι μόνο της τοπικής ή υπερτοπικής αλλά και της εθνικής προσπάθειας προσέλκυσης επενδύσεων.
Αυτή η αέναη, στην χώρα μας μόνο, συζήτηση και ταυτόχρονα αναζήτηση νέου αναπτυξιακού μοντέλου, πρέπει να πάρει ένα τέλος.

Και σε αυτό η αυτοδιοίκηση δεύτερου βαθμού – αλλά και αυτή του πρώτου βαθμού –  πρέπει να βγει μπροστά, ανοιχτά, καθαρά και με πρόταση. Να πάψει να είναι το μακρύ χέρι της κεντρικής εξουσίας ή του κόμματος και να σηκώσει όχι μόνο ανάστημα, αλλά και το βάρος της υλοποίησης, αυτού του νέου αναπτυξιακού μοντέλου που έχει ανάγκη ο τόπος και η κοινωνία.

Ζούμε σε εξαιρετικά δύσκολους καιρούς. Σήµερα, περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή στην πορεία του θεσμού, ο τόπος έχει ανάγκη από βαθιές τοµές στο οικονοµικό και πολιτικό σύστηµα που θα αποκεντρώνουν και θα αποσυγκεντρώνουν τις διαδικασίες στον τοµέα της ανάπτυξης.   Στόχος µας πρέπει να είναι η δηµιουργία ενός νέου παραγωγικού µοντέλου που θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας.

Επί του πρακτέου αυτό σημαίνει κατοχύρωση της διοικητικής και οικονοµικής αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης ώστε να θωρακιστεί θεσµικά ο αποφασιστικός της  ρόλος στον αναπτυξιακό προγραμματισμό και τις δηµόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.

Τίποτα δεν είναι όπως παλιά.  Ζούμε σε μεταβατικούς καιρούς,  στους οποίους όλα αλλάζουν. Αν θέλουμε να επιβιώσουμε μέσα σε αυτό το τσουνάμι των κατακλυσμιαίων αλλαγών, πρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά τις ίδιες τις δυνατότητές μας και να κάνουμε καλύτερη χρήση τους.

Επιχειρηματικότητα

Ανάπτυξη δεν είναι μόνο οι επενδύσεις. Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα για την περιφερειακή ανάπτυξη είναι κρίσιμη παράμετρος.

Οι ΜμΕ αποτελούν τον ουσιαστικό στυλοβάτη της ελληνικής οικονοµίας, πολύ δε περισσότερο  στην Περιφέρεια με τη μεγαλύτερη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα σε αναλογία πληθυσμού. Άλλωστε όλες οι έρευνες δείχνουν ότι σε σύγκριση µε τον ευρωπαϊκό µέσο όρο ο τοµέας αυτός είναι πιο σηµαντικός για τη χώρα µας απ’ ότι στις άλλες ευρωπαϊκές οικονοµίες. Αλλά σήμερα, είναι τομέας που πλήττεται κατ’ εξοχήν από την υπερφορολόγηση, την έλλειψη ρευστότητας και την ύφεση.  Εδώ λοιπόν το χειρότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να μείνουμε με σταυρωμένα τα χέρια.

Η πρόκληση για όλους μας – και στο δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα –  είναι η δημιουργικότητα.
Και δημιουργικότητα σημαίνει διαδικασία γέννησης πρωτότυπων ιδεών που έχουν αξία.
Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουμε είναι να ενισχύσουμε μια κουλτούρα δημιουργικότητας, τόλμης, ρίσκου, καινοτομίας.

Να γεννήσουμε ιδέες για νέα προϊόντα και υπηρεσίες που θα επιτρέψουν την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς μας,  ώστε οι εγχώριες επιχειρήσεις μας να ανταποκρίνονται στις μετεξελισσόμενες  αγορές.

Γιατί,  στο τέλος της μέρας, αυτό σημαίνει ανάπτυξη.

Φορολογική Αποκέντρωση

Η σημερινή Περιφερειακή διοίκηση στο Νότιο Αιγαίο είναι εδώ και θα παλέψει για μία πραγματικά αδέσμευτη, ακηδεμόνευτη, αποτελεσματική αυτοδιοίκηση. Και πρέπει να τονίσω ότι η πρωτοφανής ύφεση που βιώνει η χώρα μας, δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα της χώρας,  αλλά ο συνδυασμός αυτής με τον επίσης πρωτοφανή βαθμό υποβάθμισης, και πολιτικού και λειτουργικού “ευνουχισμού” της Αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμίδων. Η νέα πορεία που έχουμε ανάγκη, είναι πορεία προς την ενηλικίωση και ωριμότητα της  ελληνικής αυτοδιοίκησης αλλά και της κεντρικής διοίκησης. Αλλά χειραφέτηση και ενηλικίωση δεν νοείται χωρίς την οικονομική αυτοτέλεια της αυτοδιοίκησης, η οποία συνεπάγεται τη φορολογική αποκέντρωση.

Η φορολογική αποκέντρωση, στις σημερινές συνθήκες δεν είναι συντεχνιακό αίτημα της αυτοδιοίκησης. Είναι στοίχημα επιβίωσης. Όχι δικής της, αλλά της κοινωνίας.

Κι εδώ, καταθέτω συγκεκριμένη πρόταση: Τη μεταφορά στην Αυτοδιοίκηση του συνόλου των φόρων που βαρύνουν την ακίνητη περιουσία, παράλληλα με το κόψιμο του ομφάλιου λώρου των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων. Με διαδικασίες μεταβίβασης της απόλυτης ευθύνης, για την ωρίμανση και ενηλικίωσης του πολιτεύματος.

Αυτό σημαίνει φορολογική και πολιτική αποκέντρωση, μόνο μαζί και μόνο σε συνθήκες ασφαλούς διαχείρισης, τόσο για τους πολίτες όσο και για τους αιρετούς.

Η αύξηση της ευθύνης, οδηγεί αυτόματα και στην αύξηση της υπευθυνότητας όλων των συμμετεχόντων. Και των αιρετών αλλά και του εκλογικού σώματος. Ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας.