Άρθρο του Περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου για το περιοδικό ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ, ενόψει της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης
Ζούμε σε μεταβατικούς καιρούς, στους οποίους όλα αλλάζουν. Αν θέλουμε να επιβιώσουμε μέσα σε αυτό το τσουνάμι των κατακλυσμιαίων αλλαγών, πρέπει να σκεφτούμε διαφορετικά τις ίδιες τις δυνατότητές μας και να κάνουμε καλύτερη χρήση τους.
Το κεντρικό κράτος πρέπει επιτέλους να ξεπεράσει φοβίες και αγκυλώσεις και να αντιληφθεί ότι σε μια τόσο δύσκολη περίοδο όπως αυτή που διανύει η χώρα μας, με τόσα μέτωπα ανοιχτά, η θωράκισή της μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την ενδυνάμωση της αυτοτέλειας της Αυτοδιοίκησης.
Είναι κρίσιμης σημασίας να μην χαθεί μια ακόμη ευκαιρία για τη χώρα. Να μην οδηγηθούμε σε μια ακόμα πρόχειρη, διαχειριστική ή πελατειακή μεταρρύθμιση, αλλά με γνώμονα την μετατροπή της Ελλάδας σε σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα.
Χωρίς σύγχρονο ευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας της Αυτοδιοίκησης, χωρίς απογαλακτισμό της Αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών από το κεντρικό κράτος και χωρίς ουσιαστική, δημοκρατικά οργανωμένη αποκέντρωση, η Ελλάδα θα συνεχίσει να ανακυκλώνει την παθογένεια και τη μιζέρια της.
Σήμερα πρέπει να χτιστεί η αποκεντρωμένη Ελλάδα, στην οποία η Αυτοδιοίκηση, ενηλικιωμένη, υπεύθυνη και Συνταγματικά κατοχυρωμένη, θα αποκτήσει περιεχόμενο που θα εγγυάται το αύριο όλης της Περιφέρειας.
Σήμερα, όσο ποτέ, ο τόπος έχει ανάγκη από βαθιές τοµές στο οικονομικό και πολιτικό σύστημα, που θα αποκεντρώνουν και θα αποσυγκεντρώνουν τις διαδικασίες στον τομέα της ανάπτυξης. Στόχος µας πρέπει να είναι η δημιουργία ενός νέου παραγωγικού µμοντέλου που θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε Περιφέρειας. Η Αυτοδιοίκηση, σε αυτό που σήμερα συμβαίνει στην Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει ένα ρόλο κρίσιμο και εποικοδομητικό. Με την Αυτοδιοίκηση στην γωνία, που σήμερα βρίσκεται, καμία προσπάθεια σχεδιασμού και υλοποίησης ενός νέου μοντέλου οικονομίας και δημόσιας διοίκησης δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα στην βάση της κοινωνίας.
Ουσιαστική διοικητική μεταρρύθμιση, που δεν θα οδηγεί σε τρία θεμελιώδη ζητούμενα, δεν νοείται. Στο Αποκεντρωμένο Κράτος, στην Διοικητική και στην Οικονομική Αυτοτέλεια. Αιτήματα που επί χρόνια επαναλαμβάνονται αλλά ουδέποτε ικανοποιούνται. Που διαρκώς προβάλλονται ως εκ των στόχων κάθε διοικητικής μεταρρύθμισης που πραγματοποιήθηκε στην χώρα μας, αλλά έμειναν είτε στις εξαγγελίες είτε στα χαρτιά.
Ήταν όμως τα ημίμετρα αυτά αποτέλεσμα ενός κακού σχεδιασμού ή της αποτυχίας επιτυχούς εφαρμογής ενός οποιουδήποτε καλού σχεδίου; Όχι. Ήταν αποτέλεσμα επιλογής.
Ήταν αποτέλεσμα της απόφασης που ήθελε την Αυτοδιοίκηση χειραγωγημένη, ελεγχόμενη.
Η συζήτηση μας οδηγεί υποχρεωτικά στο σημερινό πρόβλημα της χώρας.
Όχι αυτό που προβάλλεται ως το πρόβλημα της Ελλάδας, το οικονομικό, αλλά στο αίτιο.
Είμαι και εγώ ένας από τους πολλούς που πιστεύουν ότι τα οικονομικά προβλήματα είναι το σύμπτωμα. Το πολιτικό πρόβλημα της χώρας είναι η ασθένεια που πρέπει να αντιμετωπισθεί και οποιαδήποτε προσπάθεια επικεντρώνει μόνο στο επίπεδο των οικονομικών μέτρων είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Το Ελληνικό κράτος επέλεξε τον απόλυτο έλεγχο της αυτοδιοίκησης και ουσιαστικά ακύρωσε τον ρόλο της και την δυνατότητα της στην παραγωγή των δημόσιων αγαθών που μπορεί και οφείλει να παράξει. Πιστεύω όμως στην τεράστια ευκαιρία που η σημερινή περίοδος δημιουργεί. Πιστεύω στην ευκαιρία σχεδιασμού και υλοποίησης ενός νέου μοντέλου δημόσιας διοίκησης, πάνω στις στάχτες του σημερινού.
Η σχέση μεταξύ κεντρικής εξουσίας και Αυτοδιοίκησης χρειάζεται επανασχεδιασμό και οι σχετικοί ρόλοι επαναπροσδιορισμό. Και για να γίνει αυτό, πρέπει να προηγηθεί και η αυτοκριτική. Είναι πολύ εύκολο για τα πολιτικά πρόσωπα της αυτοδιοίκησης να παρουσιάζουν σταθερά την κεντρική εξουσία ως το ανάχωμα όλων των προσπαθειών τους. Η αλήθεια όμως, όσο σκληρή και αν είναι, είναι ότι και η ίδια η αυτοδιοίκηση έχει δώσει δικαιώματα και έχει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συμμετάσχει σε αυτή την διαδικασία χειραγώγησης της.
Ήρθε η ώρα αυτό να αλλάξει. Έχουμε ανάγκη μια νέα πορεία προς την ενηλικίωση και ωριμότητα της ελληνικής Αυτοδιοίκησης αλλά και της κεντρικής διοίκησης.
Η σημερινή δημόσια διοίκηση δεν έχει μέλλον. Η σημερινή Αυτοδιοίκηση δεν έχει μέλλον.
Όχι με τους σημερινούς κανόνες, όχι με το υφιστάμενο πλαίσιο λειτουργίας. Απογαλακτισμένη, ενηλικιωμένη, ώριμη, ανεξάρτητη, υπεύθυνη και όχι υπό κηδεμονία, έχει μέλλον.
Η γενναία αλλαγή της βάσης αυτής της σχέσης, κεντρικής διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, προϋποθέτει αποκοπή του ομφάλιου λώρου. Του πολιτικού ομφάλιου λώρου.
Χρόνος άλλος δεν υπάρχει.